Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μας τα τελευταία χρόνια οδηγούν όλο και περισσότερες γυναίκες στην απόφαση να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία.
Όμως, μετά τα 40, οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εγκυμοσύνη είναι πολλοί.
Του Αναστάσιου Συκουτρή MD, Phd, MSc, μαιευτήρος-γυναικολόγου, εξειδικευμένου στην εξωσωματική γονιμοποίηση, επιστημονικού συνεργάτη Μονάδος Εξωσωματικής Γονιμοποίησης (IVF) του Μαιευτηρίου ΜΗΤΕΡΑ
Πόσο εφικτή, λοιπόν, είναι η γέννηση ενός παιδιού σε τέτοια ηλικία και τι πρέπει να γνωρίζει κάθε γυναίκα;
Στην εποχή μας είναι πια πολύ συχνή η έναρξη της τεκνοποίησης μετά την ηλικία των σαράντα. Τα αίτια είναι κυρίως κοινωνικά λόγω των μεγάλων αλλαγών στη ζωή των γυναικών τις τελευταίες δεκαετίες. Οι γυναίκες στην εποχή μας σπουδάζουν αρκετά χρόνια και η καριέρα δυστυχώς θέλει επίσης αρκετά χρόνια για να σταθεροποιηθεί. Ανάλογες καταστάσεις ισχύουν και στο ανδρικό φύλο, πράγμα που οδηγεί σε αργοπορία την απόφαση αναζήτησης συντρόφου για δημιουργία οικογένειας.
Όμως, δυστυχώς, η φυσιολογία της αναπαραγωγής στον άνθρωπο δεν ακολουθεί τις κοινωνικές αλλαγές των δομών της σύγχρονης ζωής. Η επιβάρυνση των ωαρίων με την πάροδο του χρόνου από τους παράγοντες γήρατος είναι μεγάλη και οι ορμονικές αλλαγές συνηγορούν στη μείωση της γονιμότητας. Επίσης με το πέρασμα του χρόνου αυξάνονται οι ανωορρηκτικοί κύκλοι, δηλαδή οι κύκλοι όπου δεν γίνεται ωοθυλακιορρηξία.
Πολλές γυναίκες καταλήγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση. Η ύπαρξη και άλλων προβλημάτων στο ζευγάρι, όπως προβλήματα στο σπέρμα, οδηγούν πολλές φορές στη θεραπεία με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με ή χωρίς τη χρήση φαρμάκων ωοθηκικής διέγερσης.
Οι νέες μέθοδοι
Τελευταία έχουν αναπτυχθεί πρωτόκολλα για εξωσωματική γονιμοποίηση φιλικά σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Η χρήση διέγερσης από τη δεύτερη μέρα του κύκλου και η χρήση ανταγωνιστή από την έκτη μέρα της διέγερσης, δίνει τη δυνατότητα πιο γρήγορης θεραπείας με λιγότερα φάρμακα ωοθηκικής διέγερσης και μειωμένα ποσοστά επιπλοκών, όπως σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών.
Τα νέα αυτά πρωτόκολλα έχουν ως αποτέλεσμα τη χρήση λιγότερων ορμονών και των ενδογενών ορμονών, δηλαδή αυτών που παράγονται από το ίδιο το σώμα της γυναίκας.
Επίσης, με τη βελτίωση των τεχνικών κατάψυξης όπως είναι η υαλοποίηση, μια νέα τεχνική προερχόμενη από την Ιαπωνία, έχει νόημα η δημιουργία εμβρύων από φυσικούς κύκλους χωρίς λήψη φαρμάκων διέγερσης, ιδιαίτερα σε γυναίκες άνω των σαράντα. Αυτή η μέθοδος έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τριών ή τεσσάρων εμβρύων σε μια εμβρυομεταφορά.
Οι ειδικές εξετάσεις
Στην εγκυμοσύνη σε αυτό το ηλικιακό φάσμα είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί λήψη τροφοβλάστης ή αμνιοπαρακέντηση, εξετάσεις που θα πρέπει να γίνουν μετά από συνεννόηση ιατρού και ζευγαριού λόγω της αυξημένης πιθανότητας γενετικών ανωμαλιών σε γυναίκες άνω των σαράντα ετών.
Οι εξετάσεις αυτές γίνονται από ειδικούς γυναικολόγους στην εμβρυομητρική γυναικολογία, έχουν ένα μικρό ποσοστό αποβολών (περίπου 0,5%) και το αποτέλεσμα βγαίνει σε λίγα εικοσιτετράωρα.
Στις εγκύους άνω των σαράντα ετών πρέπει να γίνονται πιο συχνά εργαστηριακοί έλεγχοι και μέτρηση πίεσης. Κι αυτό γιατί η προεκλαμψία, μια επιπλοκή της εγκυμοσύνης που συνδέεται με αύξηση της πίεσης και των πρωτεϊνών στα ούρα, είναι πιο συχνή σε γυναίκες άνω των σαράντα. Επίσης, σε αυτό το ηλικιακό φάσμα είναι αυξημένες οι αποβολές λόγω προφανώς των γενετικά μη φυσιολογικών ωαρίων.
Ένα ακόμα πρόβλημα είναι η αύξηση των πρόωρων τοκετών, που υποχρεώνει τη γυναίκα και τον γυναικολόγο της να βρίσκονται σε ετοιμότητα ώστε να αντιμετωπίσουν κάθε σημάδι πρόωρου τοκετού έγκαιρα. Οι πρόωρες συσπάσεις θα πρέπει να αναφέρονται στον γυναικολόγο αμέσως.
Ο διαβήτης της κύησης
Πρέπει επίσης να γίνεται τακτικά μέτρηση σακχάρου αίματος και η καμπύλη σακχάρου είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση διαβήτη κυήσεως. Στις γυναίκες άνω των σαράντα υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη κυήσεως, αλλά και να έχουν αιμορραγία κατά τη διάρκεια του τοκετού ή μετά λόγω ανωμαλιών του πλακούντα. Επίσης θα πρέπει να δίνονται σωστές διατροφικές συμβουλές και τα υπερηχογραφήματα να μην παραλείπονται. Η κλινική εξέταση κάθε φορά στο ιατρείο θα πρέπει να είναι λεπτομερής και ολοκληρωμένη. Η μέτρηση πίεσης αίματος και βάρους είναι απαραίτητα, καθώς και ο εργαστηριακός έλεγχος πρέπει να είναι ολοκληρωμένος.
Η καλή συνεργασία ασθενούς και γυναικολόγου είναι απαραίτητο στοιχείο για μια καλή έκβαση της εγκυμοσύνης. Οι ασθενείς θα πρέπει να αναφέρουν αμέσως στον ιατρό τους ό,τι τις απασχολεί και να μην αμελούν τις εργαστηριακές εξετάσεις τους και τις επισκέψεις στο ιατρείο.
