Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ή HPV αναφέρεται σε μία οικογένεια ιών που μεταδίδονται μέσω της δερματικής επαφής. Ο ιός αυτός μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα τόσο στους άνδρες όσο και τις γυναίκες.
Ο ιός HPV ευθύνεται για το πλέον κοινό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ωστόσο αυτός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος μετάδοσής του. Σύμφωνα με δεδομένα από το CDC των ΗΠΑ, το 80% του πληθυσμού θα παρουσιάσει λοίμωξη από τον ιό HPV κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του. Η πλειοψηφία των παραπάνω ατόμων δεν θα παρουσιάσει καν συμπτώματα από αυτόν.
Υπάρχουν διάφορα στελέχη του ιού τα οποία ταξινομούνται είτε ως «υψηλού» είτε ως «χαμηλού» κινδύνου. Δύο από τα πιο επικίνδυνα στελέχη είναι το HPV 16 και το HPV 18, τα οποία συνδέονται με σοβαρές επιπλοκές, όπως ο καρκίνος.
Το 90% των λοιμώξεων από HPV, ωστόσο, υποχωρούν χωρίς θεραπεία μέσα σε 2 χρόνια χωρίς να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Ο HPV και η γονιμοτητα στις γυναικες
Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι οποιαδήποτε λοίμωξη, μεταξύ των οποίων και η λοίμωξη από HPV, δυσχεραίνει την πιθανότητα σύλληψης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα περισσότερα περιστατικά του HPV υποχωρούν χωρίς να χρειάζεται θεραπεία.
Το American College of Obstetricians and Gynecologists των ΗΠΑ έχει ορίσει την ούλωση και τη φραγή των σαλπίγγων ως πιθανούς παράγοντες κινδύνου για την υπογονιμότητα. Οι παραπάνω βλάβες μπορεί να προκληθούν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως ο HPV, ωστόσο ο ιός αυτός δεν θεωρείται ειδικός παράγοντας κινδύνου. Ο βαθμός που επηρεάζεται η γονιμότητα από τον ιό HPV στις γυναίκες είναι ένα πεδίο που χρειάζεται σίγουρα περισσότερες έρευνες.
Οι γυναίκες με λοίμωξη από τον ιό HPV (κονδυλώματα) μπορεί να παρουσιάσουν:
- Δυσκολία στην σύλληψη: Ο HPV μπορεί να μειώσει την ικανότητα εμφύτευσης του εμβρύου στα τοιχώματα της μήτρας. Οι λοιμώξεις από HPV μπορεί επίσης να προκαλέσουν βλάβες στο έμβρυο.
- Αυξημένο κίνδυνο αποβολών: Έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν σύνδεση μεταξύ του ιού HPV και αυξημένου κινδύνου αποβολών ή πρόωρου τοκετού, ωστόσο οι κίνδυνοι αυτοί εξαρτώνται από το στέλεχος του HPV. Ορισμένες έρευνες έχουν παρατηρήσει σημαντική σύνδεση μεταξύ των λοιμώξεων από HPV και του κινδύνου αποβολών.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα μπορέι να αντιμετωπίσει τις περισσότερες λοιμώξεις από HPV χωρίς να χρειάζεται χορήγηση θεραπείας.
Ο HPV και η γονιμοτητα στους ανδρες
Ο HPV μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και στους άνδρες. Σύμφωνα με μία έρευνα του 2018, η παρουσία του HPV στο σπέρμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πιθανότητα μίας εγκυμοσύνης είτε συμβάλλοντας στην υπογονιμότητα είτε αυξάνοντας τον κίνδυνο μίας αποβολής.
Οι άνδρες με υπογονιμότητα έχουν 3-4 φορές αυξημένη πιθανότητα σε σχέση με τους υπολοίπους να είναι φορείς του ιού HPV. Ο ιός επηρεάζει τη γονιμότητα καθώς προσδένεται στην κεφαλή του σπερματοζωαρίου, γεγονός που επιβραδύνει την κίνησή του.
Πως επηρεαζει ο ιος HPV την εγκυμοσυνη;
Μία λοίμωξη από ιό HPV στους άνδρες ή τις γυναίκες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πιθανότητα μίας εγκυμοσύνης αυξάνοντας τον κίνδυνο αποβολής.
Τεχνολογιες Υποβοηθουμενης Αναπαραγωγης (ART)
Για τα ζευγάρια που χρησιμοποιούν τις παραπάνω μεθόδους, διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι τα HPV-θετικά ζευγάρια έχουν περισσότερες δυσκολίες στην επίτευξη και διατήρηση μίας εγκυμοσύνης μέσω ενδομήτριας σπερματέγχυσης (IUI) ή in vitro γονιμοποίησης (IVF), σε σχέση με HPV-αρνητικά ζευγάρια.
Μία συστηματική μελέτη του 2018 έδειξε ότι σε περιπτώσεις όπου ο άνδρας είχε HPV, υπήρχε μειωμένη πιθανότητα εγκυμοσύνης και αυξημένος κίνδυνος αποβολής.
Μία έρευνα του 2016 διαπίστωσε ότι οι HPV-θετικές γυναίκες είχαν 6 φορές μειωμένη πιθανότητα εγκυμοσύνης μέσω IUI σε σχέση με τις HPV-αρνητικές γυναίκες.
Προληψη
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να προλάβετε τη μόλυνση από HPV.
- Εμβολιαστείτε. Τα εμβόλια για τον HPV είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες και προσφέρουν σχεδόν 100% προστασία για ορισμένα στελέχη του ιού.
- Βεβαιωθείτε ότι ο/η σύντροφός σας έχει εμβολιαστεί. Ο ιός του HPV μπορεί να μεταδοθεί εύκολα μεταξύ δύο σεξουαλικών συντρόφων. Αν ένας από τους δύο έχει HPV, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μεταδώσει τον ιό στον/στην σύντροφό του. Βεβαιωθείτε ότι ο/η σεξουαλικός σας σύντροφος έχει εμβολιαστεί έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης.
- Χρησιμοποιήστε μεθόδους προστασίας. Τα προφυλακτικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο λοίμωξης από HPV. Ωστόσο, δεν είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη της λοίμωξης από HPV όσο άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων, καθώς ο ιός μπορεί να επηρεάσει περιοχές που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό.
- Κάντε τακτικά τεστ Παπανικολάου. Το τεστ Παπανικολάου μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο για HPV, καθώς και να ανιχνεύσει ορισμένα στελέχη που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου.
- Είστε HPV-θετικός/ή; Εμβολιαστείτε. Μία έρευνα έδειξε ότι υπάρχει θετική σύνδεση μεταξύ του εμβολιασμού και της πιθανότητας επιτυχούς εγκυμοσύνης, ακόμα και σε ασθενείς που είχαν ήδη HPV.
Αλλοι κινδυνοι απο τον HPV
Ορισμένα στελέχη του HPV και ιδιαίτερα οι HPV 16 και HPV 18 αποτελούν γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου. Έρευνες έχουν δείξει ότι στο 96% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου και στο 93% των περιστατικών καρκίνου του ορθού, οι ασθενείς είχαν HPV.
Οι ασθενείς με συγκεκριμένα στελέχη του HPV διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για τις παρακάτω μορφές καρκίνου:
- Τραχήλου
- Του ορθού
- Του οισοφάγου
- Του στόματος
- Των γεννητικών οργάνων
Επιλογος
Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη μέθοδος πρόληψης για τη λοίμωξη από HPV. Αν δεν είναι δυνατό να γίνει εμβολιασμός ή ο ασθενής νοσεί ήδη από HPV, η χρήση μεθόδων προστασίας κατά τη σεξουαλική επαφή μπορεί να μειώσει σημαντικά τους κινδύνους.
Αν ένα ζευγάρι παρουσιάζει δυσκολίες στην επίτευξη μίας εγκυμοσύνης, ίσως πρέπει να ελεγχθεί για τον ιό HPV. Ακόμα κι αν νοσούν ήδη από τον ιό, ο εμβολιασμός μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα μίας εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, στους περισσότερους ασθενείς ο ιός HPV απομακρύνεται χωρίς θεραπεία και δεν προκαλεί μακροπρόθεσμες επιδράσεις ή υπογονιμότητα.
Οι επιπλοκές του ιού HPV εξαρτώνται από το στέλεχος του ιού. Οι ασθενείς με HPV πρέπει να γνωρίζουν το στέλεχος του HPV που έχουν καθώς και τους κινδύνους που σχετίζονται με αυτό.
Φωτογραφία: https://www.scientificanimations.com/wiki-images/ (CC BY-SA 4.0)
Πηγή: Δρ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, pathologia.eu
