Οι γυναίκες μετά από κάποια ηλικία παρουσιάζουν εμμηνόπαυση. Η εμμηνόπαυση ορίζεται ως απουσία περιόδου για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους. Η ηλικία που εμφανίζεται η εμμηνόπαυση διαφέρει, ωστόσο τυπικά εμφανίζεται κοντά στην ηλικία των 50 ετών.
Η εμμηνόπαυση προκαλεί αρκετές αλλαγές στον οργανισμό. Τα συμπτώματα αυτά είναι αποτέλεσμα μείωσης στην παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης από τις ωοθήκες. Εξάψεις, αύξηση του σωματικού βάρους ή ξηρότητα του κόλπου είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν. Η ατροφία του κόλπου μπορεί να οδηγήσει σε ξηρότητα. Ως αποτέλεσμα της τελευταίας, μπορεί να εμφανιστεί φλεγμονή και λέπτυνση των κολπικών ιστών, γεγονός που καθιστά δυσάρεστη τη σεξουαλική επαφή.
Η εμμηνόπαυση μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων παθήσεων, όπως η οστεοπόρωση. Αρκετές γυναίκες δεν χρειάζονται επιπλέον θεραπεία κατά την εμμηνόπαυση ενώ άλλες χρειάζεται να συζητήσουν τα συμπτώματα με τον γιατρό τους.
Η μέση ηλικία εμφάνισης της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη. Η πλειοψηφία των γυναικών σταματά να έχει περίοδο κάποια στιγμή ανάμεσα στα 45 και τα 55. Η σταδιακή έκπτωση της ωοθηκικής λειτουργίας μπορεί να ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να έχουν περίοδο και σε ηλικίες άνω των 55.
Η ηλικία έλευσης της εμμηνόπαυσης επηρεάζεται από κληρονομικούς παράγοντες, ωστόσο άλλοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η χημειοθεραπεία μπορούν να επιταχύνουν την έκπτωση της λειτουργίας των ωοθηκών, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί πρώιμη εμμηνόπαυση.
Η περιεμμηνόπαυση αναφέρεται στην χρονική διάρκεια που προηγείται της εμμηνόπαυσης. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, ο οργανισμός ξεκινά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση. Αρχίζουν να εμφανίζονται σταδιακά διάφορα συμπτώματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση, όπως οι εξάψεις. Ο εμμηνορυσιακός κύκλος μπορεί να διαταραχθεί, ωστόσο δεν σταματά εντελώς κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης. Μετά τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως για περισσότερους από 12 μήνες, επέρχεται η εμμηνόπαυση.
Σχεδόν το 75% των γυναικών παρουσιάζουν εξάψεις κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, γεγονός που τις καθιστά το συχνότερο σύμπτωμα στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Οι εξάψεις μπορεί να εμφανιστούν τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και τη νύχτα. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν επίσης μυαλγίες και αρθραλγίες ή αλλαγές της διάθεσης. Συχνά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν τα συμπτώματα είναι αποτέλεσμα της γήρανσης ή των αλλαγών στα επίπεδα των ορμονών.
Οι εξάψεις ξεκινούν με αύξησης της θερμοκρασίας του οργανισμού. Επηρεάζουν συνήθως το άνω μέρος του σώματος και μπορεί να εμφανιστεί ερυθρότητα ή κηλίδες στο δέρμα. Η άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει οίδημα, αίσθημα παλμών και αίσθημα ζαλάδας. Μόλις παρέλθει η έξαψη, η ασθενής μπορεί να κρυώνει.
Οι εξάψεις μπορεί να εμφανίζονται καθημερινά ή ακόμα και αρκετές φορές μέσα στη διάρκεια της ημέρας. Η αποφυγή των προκλητικών παραγόντων βοηθά στην πρόληψη των εξάψεων. Παραδείγμα προκλητικών παραγόντων είναι:
Το αυξημένο σωματικό βάρος και το κάπνισμα μπορεί επίσης να επιδεινώσουν τις εξάψεις.
Ορισμένες τεχνικές μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των εξάψεων και των συμπτωμάτων που σχετίζονται με αυτές:
Φάρμακα όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, η ορμονική θεραπεία ή άλλα φάρμακα που χορηγούνται με συνταγή μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και τη βαρύτητα των εξάψεων. Αν δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε τις εξάψεις, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
Η μείωση στην παραγωγή των οσιτρογόνων μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα του ασβεστίου στα οστά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση της οστικής πυκνότητας, οδηγώντας σε οστεοπόρωση. Μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καταγμάτων στο ισχίο, στη σπονδυλική στήλη ή σε άλλα οστά. Αρκετές γυναίκες παρουσιάζουν ταχεία έκπτωση της οστικής πυκνότητας τα πρώτα χρόνια της εμμηνόπαυσης.
Για να διατηρήσετε τα οστά σας υγιή:
Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει και άλλα φάρμακα για την πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Διάφορες καταστάσεις που σχετίζονται με την καρδιά μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, όπως ίλιγγος και αίσθημα παλμών. Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να επηρεάσουν τις αρτηρίες δημιουργώντας διαταραχή στη ροή του αίματος. Η μείωση του σωματικού βάρους, η υγιεινή διατροφή, η φυσική άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών νόσων.
Οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους. Ωστόσο, η γήρανση συμβάλλει επίσης στην παραπάνω συνέπεια. Προσπαθήστε να κάνετε υγιεινή διατροφή και να ασκείστε τακτικά για να διατηρήσετε το βάρος σας εντός φυσιολογικών ορίων. Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, διαβήτη και αρκετών άλλων νόσων.
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης διαφέρουν από τη μία γυναίκα στην άλλη, ακόμα και μέσα στην ίδια οικογένεια. Η ηλικία εμφάνισης και ο βαθμός έκπτωσης της ωοθηκικής λειτουργίας παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία. Αυτό σημαίνει ότι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης πρέπει να αντιμετωπίζονται εξατομικευμένα στην κάθε γυναίκα. Η θεραπεία που χορηγήθηκε στη μητέρα ή την αδερφή σας, μπορεί να μην είναι αποτελεσματική για εσάς.
Μιλήστε στον γιατρό σας αν έχετε ερωτήσεις σχετικά με την εμμηνόπαυση. Αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τα συμπτώματά σας και να βρείτε τρόπους να τα διαχειριστείτε.
Αν η μήτρα σας έχει αφαιρεθεί χειρουργικά με υστερεκτομή, ενδεχομένως να μην γνωρίζετε ότι βρίσκεστε στην εμμηνόπαυση εκτός αν αρχίσετε να παρουσιάζετε εξάψεις.
Το ίδιο ισχύει αν έχετε κάνει εκτομή του ενδομητρίου και οι ωοθήκες σας δεν έχουν αφαιρεθεί. Η παραπάνω επέμβαση γίνεται συνήθως σε γυναίκες με έντονη έμμηνο ρύση και περιλαμβάνει αφαίρεση της επιφάνειας της μήτρας.
Αν δεν παρουσιάζετε συμπτώματα, μπορεί να γίνουν εξετάσεις αίματος για να διαπιστωθεί αν οι ωοθήκες είναι ακόμα λειτουργικές. Η εξέταση αυτή βοηθά τον γιατρό να προσδιορίσει τα επίπεδα των οιστρογόνων, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο αν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης. Ανάλογα με τα επίπεδα των οιστρογόνων θα εκτιμηθεί αν χρειάζεται να γίνει εξέταση οστικής πυκνότητας.
Ορισμένες θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης έχουν εγκριθεί για την αντιμετώπιση των εξάψεων και την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Ωστόσο, τα οφέλη και οι κίνδυνοι της κάθε θεραπείας εξαρτώνται από τη σοβαρότητα των εξάψεων και τη μείωση της οστικής πυκνότητας, καθώς και τη γενικότερη υγεία της ασθενούς. Οι θεραπείες αυτές δεν είναι ασφαλείς για όλες τις ασθενείς, επομένως επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν χρειάζεται να λάβετε κάποια από αυτές.
Όπως προαναφέρθηκε, η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης ενδέχεται να μην αποτελεί την ιδανική επιλογή για την κάθε ασθενή. Ορισμένες παθήσεις μπορεί να μην επιτρέπουν τη λήψη της παραπάνω θεραπείας ή η ασθενής μπορεί να μην θέλει να λάβει τη θεραπεία για δικούς της προσωπικούς λόγους. Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, ωστόσο, μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων χωρίς να χρειάζεται χορήγηση ορμονική θεραπείας. Οι αλλαγές αυτές περιλαμβάνουν:
Χαμηλής δόσης αντικαταθλιπτικά, καθώς και άλλα φάρμακα μπορεί να χορηγηθούν για την αντιμετώπιση των εξάψεων. Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της οστεοπόρωσης περιλαμβάνουν:
Διάφορα λιπαντικά, κρέμες οιστρογόνων και άλλα προϊόντα μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ξηρότητας του κόλπου.
Η εμμηνόπαυση αποτελεί μία φυσιολογική κατάσταση στη διάρκεια ζωής της γυναίκας. Σε αυτή, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης παρουσιάζουν μείωση. Μετά την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος αρκετών παθήσεων, όπως η οστεοπόρωση και οι καρδιαγγειακή νόσος παρουσιάζουν αύξηση.
Για να περιορίσετε τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτή, κάνετε υγιεινή διατροφή και ασκηθείτε για να αποφύγετε την αύξηση του σωματικού βάρους.
Αν παρουσιάσετε συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημετινή σας λειτουργικότητα, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Υπάρουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, όπως οι εξάψεις.
Βιβλιογραφία: Healthline
Πηγή: Δρ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, pathologia.eu