Οι εξετάσεις αίματος είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία του γιατρού. Στο παρελθόν, ο γιατρός έκανε διάγνωση αποκλειστικά με βάση την κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενούς, ωστόσο σήμερα έχει πλέον ένα μεγάλο εύρος διαγνωστικών εξετάσεων, με την εξέταση αίματος να αποτελεί μία από αυτές που χρησιμοποιούνται συχνότερα.
Οι εξετάσεις αίματος επιτρέπουν στον γιατρό να εκτιμήσει διάφορες πτυχές της υγείας του ασθενούς, όπως η λειτουργία διαφόρων οργάνων, η παρουσία λοιμώξεων και γενετικών ανωμαλιών, καθώς και η κατάσταση της γενικότερης υγείας του ασθενούς. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος είναι δύσκολο να ερμηνευτούν από κάποιον που δεν έχει ιατρική εκπαίδευση.
Συντομογραφιες στις Εξετασεις Αιματος
| cmm | κύτταρα ανά κυβικό χιλιοστό |
| fL | 10-15 του λίτρου |
| g/dL | γραμμάρια ανά δεκατόλιτρο |
| IU/L | διεθνείς μονάδες ανά λίτρο |
| mEq/L | χιλιοστοϊσοδύναμο ανά λίτρο |
| mg/dL | χιλιογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο |
| mL | χιλιοστόλιτρα |
| mmol/L | χιλιοστό γραμμομορίου ανά λίτρο |
| ng/mL | νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο |
| pg (πικογραμμάρια) | 10-12 του γραμμαρίου |
Τι Περιλαμβανει η Εξεταση Αιματος;
Η εξέταση αίματος αποτελείται συνήθως από 3 μέρη:
- Τη γενική εξέταση αίματος
- Το μεταβολικό προφίλ (βιοχημικές εξετάσεις)
- Το λιπιδαιμικό προφίλ
Καθεμία από τις παραπάνω εξετάσεις προσφέρει πληροφορίες για διαφορετικά χαρακτηριστικά της υγείας. Συχνά, μπορεί να μην διαχωρίζονται μεταξύ τους στις εξετάσεις αίματος και να αναφέρονται σε μία συνεχή λίστα.
Γενικη Εξεταση Αιματος (CBC)
Η γενική εξέταση αίματος εστιάζει κυρίως στα τρία είδη κυττάρων του αίματος:
- Τα λευκά αιμοσφαίρια (WBC)
- Τα ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC)
- Τα αιμοπετάλια (PLT)
Οι τιμές των παραπάνω βοηθούν τον γιατρό να διαπιστώσει αν υπάρχει κάποια λοίμωξη ή αν ο ασθενής πάσχει από άλλες παθήσεις, όπως η λευχαιμία και η αναιμία. Ακολουθούν τα συστατικά που εξετάζονται συνήθως, καθώς και οι φυσιολογικές τους τιμές.
Λευκα Αιμοσφαιρια (WBC)
Φυσιολογικό Εύρος: 4300-10.800 cmm
Τα λευκά αιμοσφαίρια βοηθούν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις, επομένως ένας υψηλός αριθμός στη συγκεκριμένη μέτρηση αποτελεί συνήθως ένδειξη λοίμωξης. Μπορεί να αποτελεί επίσης σημείο λευχαιμίας, πάθηση η οποία επίσης προκαλεί αύξηση στον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων. Τα χαμηλά επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων αποδίδονται συνήθως σε συγκεκριμένες παθήσεις (όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και το AIDS) ή φάρμακα.
Λευκοκυτταρικος Τυπος
Φυσιολογικά Όρια
| Ουδετερόφιλα | 40-60% του συνόλου |
| Λεμφοκύτταρα | 20-40% |
| Μονοκύτταρα | 2-8% |
| Ηωσινόφιλα | 1-4% |
| Βασεόφιλα | 0.5-1% |
Η εξέταση αυτή υπολογίζει την αναλογία των 5 κύριων ειδών λευκών αιμοσφαιρίων ως προς το σύνολό τους. Οι διαταραχές στις παραπάνω αναλογίες αποτελούν συνήθως ένδειξη λοίμωξης, φλεγμονής, αυτοανόσων παθήσεων, αναιμίας ή άλλων καταστάσεων.
Ερυθρα Αιμοσφαιρια (RBC)
Φυσιολογικό εύρος: 4.2-5.9 εκατομμύρια cmm
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν το οξυγόνο στους ιστούς του οργανισμού, γεγονός που τα καθιστά απαραίτητα για την υγεία. Με την εξέταση αυτή υπολογίζεται ο συνολικός όγκος των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε ένα άτομο. Ο αυξημένος ή μειωμένος αριθμός τους, αποτελεί ένδειξη για διάφορες παθήσεις. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να εξακριβωθούν τα προαναφερθέντα αίτια, επομένως θα χρειαστεί να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις.
Αιματοκριτης (Hct)
Φυσιολογικό εύρος: 45-52% για τους άνδρες, 37-48% για τις γυναίκες
Εξέταση που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της αναιμίας. Υπολογίζει το ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα.
Αιμοσφαιρινη (Hgb)
Φυσιολογικό εύρος: 13-18 g/dL για τους άνδρες, 12-16 g/dL για τις γυναίκες
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν αιμοσφαιρίνη, η οποία προσδίδει στο αίμα το ανοιχτό κόκκινο χρώμα. Σημαντικότερα, η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στον υπόλοιπο οργανισμό και στη συνέχεια επιστρέφει στους πνεύμονες με διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο και εκπνέουμε. Τα φυσιολογικά επίπεδα της αιμοσφαιρίνης διαφοροποιούνται στα δύο φύλα και οι χαμηλές τιμές της αποτελούν ένδειξη αναιμίας.
Μεσος Ογκος Ερυθρων Αιμοσφαιριων (MCV)
Φυσιολογικό εύρος: 80-100 fL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει το μέσο όγκο των ερυθροκυττάρων. Οι διαταραχές στον παραπάνω αριθμό αποτελούν ένδειξη αναιμίας ή συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
Μεση περιεκτικοτητα αιμοσφαιρινης (MCH)
Φυσιολογικό εύρος: 27-32 πικογραμμάρια
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τη μέση ποσότητα αιμοσφαιρίνης που περιέχει ένα τυπικό ερυθρό αιμοσφαίριο. Οι υψηλές τιμές αποτελούν ένδειξη αναιμίας, ενώ οι χαμηλές σχετίζονται με διατροφικές ανεπάρκειες.
Μεση συγκεντρωση αιμοσφαιρινης (MCHC)
Φυσιολογικό εύρος: 28-36%
Εξετάζει τη μέση συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης σε έναν αριθμό ερυθροκυττάρων. Οι πολύ χαμηλές τιμές αποτελούν ένδειξη αναιμίας, ενώ οι πολύ υψηλές σχετίζονται με διατροφικές διαταραχές.
Ευρος κατανομης ερυθρων (RDW η RCDW)
Φυσιολογικό εύρος: 11-15%
Προσφέρει πληροφορίες για το σχήμα και το μέγεθος των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το «έυρος» αποτελεί μέτρο της κατανομής και όχι του μεγέθους των κυττάρων. Το υψηλό ή χαμηλό RDW μπορεί να είναι αποτέλεσμα ηπατικών νόσων, αναιμίας, διατροφικής ανεπάρκειας ή άλλων παθήσεων.
Αιμοπεταλια
Φυσιολογικό εύρος: 150.000-400.000 mL
Τα αιμοπετάλια είναι μικρά κύτταρα που βοηθούν στην πήξη του αίματος. Η εξέταση αυτή υπολογίζει την ποσότητα αιμοπεταλίων στο αίμα. Οι υψηλές τιμές σχετίζονται συνήθως με αναιμία, καρκίνο ή λοιμώξεις, ενώ οι χαμηλές τιμές σχετίζονται με διαταραχές της πήξης του αίματος και σοβαρή αιμορραγία.
Μεσος ογκος αιμοπεταλιων (MPV)
Φυσιολογικό εύρος: 7.5-11.5 fL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει το μέσο μέγεθος των αιμοπεταλίων. Οι χαμηλές τιμές σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας, ενώ οι υψηλές με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Βιοχημικες Εξετασεις
Το μεταβολικό προφίλ, γνωστό και ως βιοχημικές εξετάσεις, υπολογίζει τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος, την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών, καθώς και την ηπατική και νεφρική λειτουργία.
Αμινοτρανσφεραση Αλανινης (ALT)
Φυσιολογικό εύρος: 8-37 IU/L
Εξετάζει τα επίπεδα του ηπατικού ενζύμου ALT. Οι υψηλές τιμές του συγκεκριμένου δείκτη αποτελούν ένδειξη ηπατικής βλάβης.
Λευκωματινη
Φυσιολογικό εύρος: 3.9-5.0 g/dL
Η πρωτεΐνη αυτή παράγεται από το ήπαρ και τα επίπεδά της αποτελούν μέτρο της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας.
Λογος Λευκωματινης/Σφαιρινων (A/G ratio)
Φυσιολογικό εύρος: λίγο πάνω από 1
Υπάρχουν δύο είδη πρωτεϊνών στο αίμα, η λευκωματίνη και η σφαιρίνη. Η παραπάνω αναλογία συγκρίνει τα επίπεδα της μίας πρωτεΐνης προς την άλλη. Οι διαταραχές στα επίπεδά τους, αποτελούν ένδειξη φλεγμονής, λοίμωξης ή παθήσεων του μυελού των οστών.
Αλκαλικη φωσφαταση (ALP)
Φυσιολογικό εύρος: 44-147 IU/L
Το ένζυμο αυτό εμπλέκεται τόσο στο ήπαρ όσο και στα οστά, επομένως η αύξηση στην τιμή του μπορεί να αποτελεί ένδειξη διαταραχών στα παραπάνω όργανα.
Ασπαρτικη αμινοτρανσφεραση (AST)
Φυσιολογικό εύρος: 10-34 IU/L
Η ασπαρτική αμινοτρανσφεράση είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται φυσιολογικά στα ερυθρά αιμοσφαίρια και το μυϊκό ιστό, καθώς και στην καρδιά, το πάγκερας, το ήπαρ και τους νεφρούς. Η εξέταση υπολογίζει τα επίπεδα του ενζύμου στον οργανισμό, με τις υψηλές τιμές να αποτελούν ένδειξη ηπατικής, καρδιακής ή νεφρικής βλάβης, καθώς και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Χολερυθρινη
Φυσιολογικό εύρος: 0.1-1.9 mg/dL
Εκτιμά την νεφρική και ηπατική λειτουργία και χρησιμεύει στη διάγνωση παθήσεων όπως ο νεογνικός ίκτερος, η αναιμία και οι ηπατικές νόσοι.
Αζωτο ουριας αιματος (BUN)
Φυσιολογικό εύρος: 10-20 mg/dL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τον όγκο του αζώτου στο αίμα. Οι υψηλές τιμές σχετίζονται με νεφρικές βλάβες ή άλλες νόσους. Τα επίπεδα μπορεί να αυξηθούν επίσης από μία διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Οι χαμηλές τιμές αποτελούν ένδειξη υποσιτισμού ή σοβαρών ηπατικών βλαβών.
Ασβεστιο
Φυσιολογικό εύρος: 9-10.5 mg/dL (χαμηλότερο στους ηλικιωμένους)
Οι αυξημένες τιμές ασβεστίου στην κυκλοφορία του αίματος αποτελούν συνήθως ένδειξη νεφρικών προβλημάτων, υπερθυρεοειδισμού, υπερπαραθυρεοειδισμού, καρκίνου, σαρκοείδωσης, φυματίωσης ή αποτελούν ανεπιθύμητη ενέργεια των θειαζιδικών διουρητικών. Αντίθετα, οι χαμηλές τιμές αποδίδονται σε υποπαραθυρεοειδισμό, παγκρεατίτιδα ή νεφρική ανεπάρκεια.
Χλωριο
Φυσιολογικό εύρος: 98-106 mEq/L
Τα επίπεδα του μετάλλου αυτού μπορεί να αυξηθούν εξ’αιτίας της διατροφής με αρκετό αλάτι ή από τη λήψη ορισμένων φαρμάκων. Το αυξημένο χλώριο μπορεί να αποτελεί ένδειξη αυξημένης οξύτητας. Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη αφυδάτωσης, πολλαπλού μυελώματος, νεφρικών διαταραχών ή παθήσεων των επινεφριδίων.
Κρεατινινη
Φυσιολογικό εύρος: 0.5-1.1 mg/dL για τις γυναίκες, 0.6-1.2 mg/dL για τους άνδρες (χαμηλότερες τιμές στους ηλικιωμένους)
Το προϊόν αυτό επεξεργάζεται από τους νεφρούς, επομένως οι μεταβολές στα επίπεδά του σχετίζονται συνήθως με διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας.
Γλυκοζη Νηστειας
Φυσιολογικό εύρος: 70-99 mg/dL (υψηλότερες τιμές στους ηλικιωμένους)
Τα επίπεδα γλυκόζης αίματος μπορεί να επηρεαστούν από τα τρόφιμα που έχετε καταναλώσει πρόσφατα, τα επίπεδα του στρες, τα φάρμακα που παίρνετε και την ώρα της ημέρας. Τα επίπεδα γλυκόζης αίματος υπολογίζονται τουλάχιστον 6 ώρες μετά από το τελευταίο σας γεύμα. Οι διαταραχές στα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας αποτελούν συνήθως ένδειξη διαβήτη.
Φωσφορος
Φυσιολογικό εύρος: 2.4-4.1 mg/dL
Ο φώσφορος παίζει σημαντικό ρόλο στην οστική υγεία και σχετίζεται με τα επίπεδα του ασβεστίου. Η αύξηση στα επίπεδά του είναι ενδεικτική βλαβών στους νεφρούς ή τον παραθυρεοειδή αδένα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η μακροχρόνια χρήση αντιόξινων, η αυξημένη κατανάλωαση διουρητικών ή βιταμίνης D και ο υποσιτισμός μπορεί να αυξήσουν επίσης τα επίπεδα φωσφόρου.
Καλιο
Φυσιολογικό εύρος: 3.7-5.2 mEq/L
Το μέταλλο αυτό είναι απαραίτητο για τη μετάδοση των νευρικών ώσεων, τη διατήρηση της λειτουργίας των μυών και τη ρύθμιση του καρδιακού ρυθμού. Τα διουρητικά μπορεί να προκαλέσουν μείωση των επιπέδων καλίου.
Νατριο
Φυσιολογικό εύρος: 135-145 mEq/L
Ο ηλεκτρολύτης αυτός βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων του νερού, βοηθά στη μετάδοση των νευρικών ώσεων και εμπλέκεται στις συσπάσεις των μυών. Οι διαταραχές στα επίπεδα του νατρίου είναι συνήθως αποτέλεσμα αφυδάτωσης, διαταραχών στα επινεφρίδια, αυξημένης πρόσληψης άλατος, κορτικοστεροειδών, αναλγητικών ή ηπατικών και νεφρικών προβλημάτων.
Λιπιδαιμικο προφιλ
Το λιπιδαιμικό προφίλ είναι μία ομάδα εξετάσεων για τα διάφορα είδη χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Ολικη χοληστερολη
| Φυσιολογική | Κάτω από 200 mg/dL |
| Οριακά Αυξημένη | 200-239 mg/dL |
| Υψηλή | Πάνω από 240 mg/dL |
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τα συνολικά επίπεδα της LDL (κακής) και της HDL (καλής) χοληστερόλης. Γίνεται συνήθως για να υπολογιστούν τα επίπεδα χοληστερόλης ενός ατόμου ή για να διαπιστωθεί αν η θεραπεία για τη μείωση της χοληστερόλης έχει αποτέλεσμα.
Τριγλυκεριδια
Φυσιολογικό εύρος: 40-160 mg/dL
Λιπίδια που βρίσκονται στο αίμα. Η αύξηση στον αριθμό τους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου και άλλων παθήσεων.
HDL (καλη) χοληστερολη
| Ιδανική | Πάνω από 60 mg/dL |
| Καλή | 50-60 mg/dL |
| Χαμηλή | Κάτω από 40 mg/dL για τους άνδρες ή 50 mg/dL για τις γυναίκες |
Η HDL είναι γνωστή και ως «καλή» χοληστερόλη. Προστατεύει από την καρδιακή νόσο, επομένως οι χαμηλές τιμές της σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για την τελευταία.
LDL (κακη) χοληστερολη
| Ιδανική | Κάτω από 100 mg/dL |
| Σχεδόν ιδανική | 100-129 mg/dL |
| Οριακά Υψηλή | 130-159 mg/dL |
| Υψηλή | 160-189 mg/dL |
| Πολύ Υψηλή | Πάνω από 189 mg/dL |
Η LDL είναι η «κακή» χοληστερόλη και είναι η ουσία που φράσσεις τις αρτηρίες. Σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Βιβλιογραφία: Newport Natural Health, Ada
Φωτογραφία: //www.pexels.com/@karolina-grabowska?utm_content=attributionCopyText&utm_medium=referral&;utm_source=pexels">Karolina Grabowska
Οι εξετάσεις αίματος είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία του γιατρού. Στο παρελθόν, ο γιατρός έκανε διάγνωση αποκλειστικά με βάση την κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενούς, ωστόσο σήμερα έχει πλέον ένα μεγάλο εύρος διαγνωστικών εξετάσεων, με την εξέταση αίματος να αποτελεί μία από αυτές που χρησιμοποιούνται συχνότερα.
Οι εξετάσεις αίματος επιτρέπουν στον γιατρό να εκτιμήσει διάφορες πτυχές της υγείας του ασθενούς, όπως η λειτουργία διαφόρων οργάνων, η παρουσία λοιμώξεων και γενετικών ανωμαλιών, καθώς και η κατάσταση της γενικότερης υγείας του ασθενούς. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος είναι δύσκολο να ερμηνευτούν από κάποιον που δεν έχει ιατρική εκπαίδευση.
Συντομογραφιες στις Εξετασεις Αιματος
| cmm | κύτταρα ανά κυβικό χιλιοστό |
| fL | 10-15 του λίτρου |
| g/dL | γραμμάρια ανά δεκατόλιτρο |
| IU/L | διεθνείς μονάδες ανά λίτρο |
| mEq/L | χιλιοστοϊσοδύναμο ανά λίτρο |
| mg/dL | χιλιογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο |
| mL | χιλιοστόλιτρα |
| mmol/L | χιλιοστό γραμμομορίου ανά λίτρο |
| ng/mL | νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο |
| pg (πικογραμμάρια) | 10-12 του γραμμαρίου |
Τι Περιλαμβανει η Εξεταση Αιματος;
Η εξέταση αίματος αποτελείται συνήθως από 3 μέρη:
- Τη γενική εξέταση αίματος
- Το μεταβολικό προφίλ (βιοχημικές εξετάσεις)
- Το λιπιδαιμικό προφίλ
Καθεμία από τις παραπάνω εξετάσεις προσφέρει πληροφορίες για διαφορετικά χαρακτηριστικά της υγείας. Συχνά, μπορεί να μην διαχωρίζονται μεταξύ τους στις εξετάσεις αίματος και να αναφέρονται σε μία συνεχή λίστα.
Γενικη Εξεταση Αιματος (CBC)
Η γενική εξέταση αίματος εστιάζει κυρίως στα τρία είδη κυττάρων του αίματος:
- Τα λευκά αιμοσφαίρια (WBC)
- Τα ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC)
- Τα αιμοπετάλια (PLT)
Οι τιμές των παραπάνω βοηθούν τον γιατρό να διαπιστώσει αν υπάρχει κάποια λοίμωξη ή αν ο ασθενής πάσχει από άλλες παθήσεις, όπως η λευχαιμία και η αναιμία. Ακολουθούν τα συστατικά που εξετάζονται συνήθως, καθώς και οι φυσιολογικές τους τιμές.
Λευκα Αιμοσφαιρια (WBC)
Φυσιολογικό Εύρος: 4300-10.800 cmm
Τα λευκά αιμοσφαίρια βοηθούν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις, επομένως ένας υψηλός αριθμός στη συγκεκριμένη μέτρηση αποτελεί συνήθως ένδειξη λοίμωξης. Μπορεί να αποτελεί επίσης σημείο λευχαιμίας, πάθηση η οποία επίσης προκαλεί αύξηση στον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων. Τα χαμηλά επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων αποδίδονται συνήθως σε συγκεκριμένες παθήσεις (όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και το AIDS) ή φάρμακα.
Λευκοκυτταρικος Τυπος
Φυσιολογικά Όρια
| Ουδετερόφιλα | 40-60% του συνόλου |
| Λεμφοκύτταρα | 20-40% |
| Μονοκύτταρα | 2-8% |
| Ηωσινόφιλα | 1-4% |
| Βασεόφιλα | 0.5-1% |
Η εξέταση αυτή υπολογίζει την αναλογία των 5 κύριων ειδών λευκών αιμοσφαιρίων ως προς το σύνολό τους. Οι διαταραχές στις παραπάνω αναλογίες αποτελούν συνήθως ένδειξη λοίμωξης, φλεγμονής, αυτοανόσων παθήσεων, αναιμίας ή άλλων καταστάσεων.
Ερυθρα Αιμοσφαιρια (RBC)
Φυσιολογικό εύρος: 4.2-5.9 εκατομμύρια cmm
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν το οξυγόνο στους ιστούς του οργανισμού, γεγονός που τα καθιστά απαραίτητα για την υγεία. Με την εξέταση αυτή υπολογίζεται ο συνολικός όγκος των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε ένα άτομο. Ο αυξημένος ή μειωμένος αριθμός τους, αποτελεί ένδειξη για διάφορες παθήσεις. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να εξακριβωθούν τα προαναφερθέντα αίτια, επομένως θα χρειαστεί να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις.
Αιματοκριτης (Hct)
Φυσιολογικό εύρος: 45-52% για τους άνδρες, 37-48% για τις γυναίκες
Εξέταση που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της αναιμίας. Υπολογίζει το ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα.
Αιμοσφαιρινη (Hgb)
Φυσιολογικό εύρος: 13-18 g/dL για τους άνδρες, 12-16 g/dL για τις γυναίκες
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν αιμοσφαιρίνη, η οποία προσδίδει στο αίμα το ανοιχτό κόκκινο χρώμα. Σημαντικότερα, η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στον υπόλοιπο οργανισμό και στη συνέχεια επιστρέφει στους πνεύμονες με διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο και εκπνέουμε. Τα φυσιολογικά επίπεδα της αιμοσφαιρίνης διαφοροποιούνται στα δύο φύλα και οι χαμηλές τιμές της αποτελούν ένδειξη αναιμίας.
Μεσος Ογκος Ερυθρων Αιμοσφαιριων (MCV)
Φυσιολογικό εύρος: 80-100 fL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει το μέσο όγκο των ερυθροκυττάρων. Οι διαταραχές στον παραπάνω αριθμό αποτελούν ένδειξη αναιμίας ή συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
Μεση περιεκτικοτητα αιμοσφαιρινης (MCH)
Φυσιολογικό εύρος: 27-32 πικογραμμάρια
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τη μέση ποσότητα αιμοσφαιρίνης που περιέχει ένα τυπικό ερυθρό αιμοσφαίριο. Οι υψηλές τιμές αποτελούν ένδειξη αναιμίας, ενώ οι χαμηλές σχετίζονται με διατροφικές ανεπάρκειες.
Μεση συγκεντρωση αιμοσφαιρινης (MCHC)
Φυσιολογικό εύρος: 28-36%
Εξετάζει τη μέση συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης σε έναν αριθμό ερυθροκυττάρων. Οι πολύ χαμηλές τιμές αποτελούν ένδειξη αναιμίας, ενώ οι πολύ υψηλές σχετίζονται με διατροφικές διαταραχές.
Ευρος κατανομης ερυθρων (RDW η RCDW)
Φυσιολογικό εύρος: 11-15%
Προσφέρει πληροφορίες για το σχήμα και το μέγεθος των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το «έυρος» αποτελεί μέτρο της κατανομής και όχι του μεγέθους των κυττάρων. Το υψηλό ή χαμηλό RDW μπορεί να είναι αποτέλεσμα ηπατικών νόσων, αναιμίας, διατροφικής ανεπάρκειας ή άλλων παθήσεων.
Αιμοπεταλια
Φυσιολογικό εύρος: 150.000-400.000 mL
Τα αιμοπετάλια είναι μικρά κύτταρα που βοηθούν στην πήξη του αίματος. Η εξέταση αυτή υπολογίζει την ποσότητα αιμοπεταλίων στο αίμα. Οι υψηλές τιμές σχετίζονται συνήθως με αναιμία, καρκίνο ή λοιμώξεις, ενώ οι χαμηλές τιμές σχετίζονται με διαταραχές της πήξης του αίματος και σοβαρή αιμορραγία.
Μεσος ογκος αιμοπεταλιων (MPV)
Φυσιολογικό εύρος: 7.5-11.5 fL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει το μέσο μέγεθος των αιμοπεταλίων. Οι χαμηλές τιμές σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας, ενώ οι υψηλές με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Βιοχημικες Εξετασεις
Το μεταβολικό προφίλ, γνωστό και ως βιοχημικές εξετάσεις, υπολογίζει τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος, την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών, καθώς και την ηπατική και νεφρική λειτουργία.
Αμινοτρανσφεραση Αλανινης (ALT)
Φυσιολογικό εύρος: 8-37 IU/L
Εξετάζει τα επίπεδα του ηπατικού ενζύμου ALT. Οι υψηλές τιμές του συγκεκριμένου δείκτη αποτελούν ένδειξη ηπατικής βλάβης.
Λευκωματινη
Φυσιολογικό εύρος: 3.9-5.0 g/dL
Η πρωτεΐνη αυτή παράγεται από το ήπαρ και τα επίπεδά της αποτελούν μέτρο της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας.
Λογος Λευκωματινης/Σφαιρινων (A/G ratio)
Φυσιολογικό εύρος: λίγο πάνω από 1
Υπάρχουν δύο είδη πρωτεϊνών στο αίμα, η λευκωματίνη και η σφαιρίνη. Η παραπάνω αναλογία συγκρίνει τα επίπεδα της μίας πρωτεΐνης προς την άλλη. Οι διαταραχές στα επίπεδά τους, αποτελούν ένδειξη φλεγμονής, λοίμωξης ή παθήσεων του μυελού των οστών.
Αλκαλικη φωσφαταση (ALP)
Φυσιολογικό εύρος: 44-147 IU/L
Το ένζυμο αυτό εμπλέκεται τόσο στο ήπαρ όσο και στα οστά, επομένως η αύξηση στην τιμή του μπορεί να αποτελεί ένδειξη διαταραχών στα παραπάνω όργανα.
Ασπαρτικη αμινοτρανσφεραση (AST)
Φυσιολογικό εύρος: 10-34 IU/L
Η ασπαρτική αμινοτρανσφεράση είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται φυσιολογικά στα ερυθρά αιμοσφαίρια και το μυϊκό ιστό, καθώς και στην καρδιά, το πάγκερας, το ήπαρ και τους νεφρούς. Η εξέταση υπολογίζει τα επίπεδα του ενζύμου στον οργανισμό, με τις υψηλές τιμές να αποτελούν ένδειξη ηπατικής, καρδιακής ή νεφρικής βλάβης, καθώς και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Χολερυθρινη
Φυσιολογικό εύρος: 0.1-1.9 mg/dL
Εκτιμά την νεφρική και ηπατική λειτουργία και χρησιμεύει στη διάγνωση παθήσεων όπως ο νεογνικός ίκτερος, η αναιμία και οι ηπατικές νόσοι.
Αζωτο ουριας αιματος (BUN)
Φυσιολογικό εύρος: 10-20 mg/dL
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τον όγκο του αζώτου στο αίμα. Οι υψηλές τιμές σχετίζονται με νεφρικές βλάβες ή άλλες νόσους. Τα επίπεδα μπορεί να αυξηθούν επίσης από μία διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Οι χαμηλές τιμές αποτελούν ένδειξη υποσιτισμού ή σοβαρών ηπατικών βλαβών.
Ασβεστιο
Φυσιολογικό εύρος: 9-10.5 mg/dL (χαμηλότερο στους ηλικιωμένους)
Οι αυξημένες τιμές ασβεστίου στην κυκλοφορία του αίματος αποτελούν συνήθως ένδειξη νεφρικών προβλημάτων, υπερθυρεοειδισμού, υπερπαραθυρεοειδισμού, καρκίνου, σαρκοείδωσης, φυματίωσης ή αποτελούν ανεπιθύμητη ενέργεια των θειαζιδικών διουρητικών. Αντίθετα, οι χαμηλές τιμές αποδίδονται σε υποπαραθυρεοειδισμό, παγκρεατίτιδα ή νεφρική ανεπάρκεια.
Χλωριο
Φυσιολογικό εύρος: 98-106 mEq/L
Τα επίπεδα του μετάλλου αυτού μπορεί να αυξηθούν εξ’αιτίας της διατροφής με αρκετό αλάτι ή από τη λήψη ορισμένων φαρμάκων. Το αυξημένο χλώριο μπορεί να αποτελεί ένδειξη αυξημένης οξύτητας. Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη αφυδάτωσης, πολλαπλού μυελώματος, νεφρικών διαταραχών ή παθήσεων των επινεφριδίων.
Κρεατινινη
Φυσιολογικό εύρος: 0.5-1.1 mg/dL για τις γυναίκες, 0.6-1.2 mg/dL για τους άνδρες (χαμηλότερες τιμές στους ηλικιωμένους)
Το προϊόν αυτό επεξεργάζεται από τους νεφρούς, επομένως οι μεταβολές στα επίπεδά του σχετίζονται συνήθως με διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας.
Γλυκοζη Νηστειας
Φυσιολογικό εύρος: 70-99 mg/dL (υψηλότερες τιμές στους ηλικιωμένους)
Τα επίπεδα γλυκόζης αίματος μπορεί να επηρεαστούν από τα τρόφιμα που έχετε καταναλώσει πρόσφατα, τα επίπεδα του στρες, τα φάρμακα που παίρνετε και την ώρα της ημέρας. Τα επίπεδα γλυκόζης αίματος υπολογίζονται τουλάχιστον 6 ώρες μετά από το τελευταίο σας γεύμα. Οι διαταραχές στα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας αποτελούν συνήθως ένδειξη διαβήτη.
Φωσφορος
Φυσιολογικό εύρος: 2.4-4.1 mg/dL
Ο φώσφορος παίζει σημαντικό ρόλο στην οστική υγεία και σχετίζεται με τα επίπεδα του ασβεστίου. Η αύξηση στα επίπεδά του είναι ενδεικτική βλαβών στους νεφρούς ή τον παραθυρεοειδή αδένα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η μακροχρόνια χρήση αντιόξινων, η αυξημένη κατανάλωαση διουρητικών ή βιταμίνης D και ο υποσιτισμός μπορεί να αυξήσουν επίσης τα επίπεδα φωσφόρου.
Καλιο
Φυσιολογικό εύρος: 3.7-5.2 mEq/L
Το μέταλλο αυτό είναι απαραίτητο για τη μετάδοση των νευρικών ώσεων, τη διατήρηση της λειτουργίας των μυών και τη ρύθμιση του καρδιακού ρυθμού. Τα διουρητικά μπορεί να προκαλέσουν μείωση των επιπέδων καλίου.
Νατριο
Φυσιολογικό εύρος: 135-145 mEq/L
Ο ηλεκτρολύτης αυτός βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων του νερού, βοηθά στη μετάδοση των νευρικών ώσεων και εμπλέκεται στις συσπάσεις των μυών. Οι διαταραχές στα επίπεδα του νατρίου είναι συνήθως αποτέλεσμα αφυδάτωσης, διαταραχών στα επινεφρίδια, αυξημένης πρόσληψης άλατος, κορτικοστεροειδών, αναλγητικών ή ηπατικών και νεφρικών προβλημάτων.
Λιπιδαιμικο προφιλ
Το λιπιδαιμικό προφίλ είναι μία ομάδα εξετάσεων για τα διάφορα είδη χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Ολικη χοληστερολη
| Φυσιολογική | Κάτω από 200 mg/dL |
| Οριακά Αυξημένη | 200-239 mg/dL |
| Υψηλή | Πάνω από 240 mg/dL |
Η εξέταση αυτή υπολογίζει τα συνολικά επίπεδα της LDL (κακής) και της HDL (καλής) χοληστερόλης. Γίνεται συνήθως για να υπολογιστούν τα επίπεδα χοληστερόλης ενός ατόμου ή για να διαπιστωθεί αν η θεραπεία για τη μείωση της χοληστερόλης έχει αποτέλεσμα.
Τριγλυκεριδια
Φυσιολογικό εύρος: 40-160 mg/dL
Λιπίδια που βρίσκονται στο αίμα. Η αύξηση στον αριθμό τους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου και άλλων παθήσεων.
HDL (καλη) χοληστερολη
| Ιδανική | Πάνω από 60 mg/dL |
| Καλή | 50-60 mg/dL |
| Χαμηλή | Κάτω από 40 mg/dL για τους άνδρες ή 50 mg/dL για τις γυναίκες |
Η HDL είναι γνωστή και ως «καλή» χοληστερόλη. Προστατεύει από την καρδιακή νόσο, επομένως οι χαμηλές τιμές της σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για την τελευταία.
LDL (κακη) χοληστερολη
| Ιδανική | Κάτω από 100 mg/dL |
| Σχεδόν ιδανική | 100-129 mg/dL |
| Οριακά Υψηλή | 130-159 mg/dL |
| Υψηλή | 160-189 mg/dL |
| Πολύ Υψηλή | Πάνω από 189 mg/dL |
Η LDL είναι η «κακή» χοληστερόλη και είναι η ουσία που φράσσεις τις αρτηρίες. Σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Βιβλιογραφία: Newport Natural Health, Ada
Φωτογραφία: //www.pexels.com/@karolina-grabowska?utm_content=attributionCopyText&utm_medium=referral&;utm_source=pexels">Karolina Grabowska
Πηγή: Δρ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, pathologia.eu
