Τι ειναι η C-αντιδρωσα πρωτεϊνη (CRP);
Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) είναι μία ουσία που παράγεται από το ήπαρ ως απόκριση στη φλεγμονή. Τα υψηλά επίπεδα CRP στο αίμα αποτελούν δείκτη φλεγμονής. Η φλεγμονή μπορεί να είναι αποτέλεσμα μίας σειράς παθήσεων, από μία λοίμωξη μέχρι έναν καρκίνο. Τα υψηλά επίπεδα CRP σε αρκετές περιπτώσεις δηλώνουν φλεγμονή στις καρδιακές αρτηρίες, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η εξέταση CRP είναι μη ειδική και τα επίπεδά της μπορεί να αυξηθούν από οποιαδήποτε φλεγμονώδη νόσο.
Τι σημαινει μια υψηλη τιμη CRP;
Αν και υπάρχουν διαφωνίες πάνω στην απάντηση αυτού του ερωτήματος, πιστεύουμε σήμερα ότι τα υψηλά επίπεδα CRP σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα καρδιακής ανακοπής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Μία έρευνα σε υγιείς ενήλικες άνδρες, διαπίστωσε ότι αυτοί που είχαν υψηλά επίπεδα CRP είχαν τριπλάσια πιθανότητα να πάθουν καρδιακή ανακοπή σε σχέση με αυτούς που είχαν χαμηλά. Η έρευνα περιελάμβανε μόνο άντρες χωρίς προηγούμενο ιστορικό καρδιοπάθειας. Μία άλλη έρευνα έδειξε ότι τα υψηλά επίπεδα CRP ήταν καλύτερος προγνωστικός δείκτης σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης για τις παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων και του εγκεφαλικού. Η υψηλή χοληστερίνη χρησιμοποιείται συχνά σαν παράγοντας κινδύνου.
O υπολογισμός του CRP χρησιμοποιείται σήμερα για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος ενός ατόμου για καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό. Νέες έρευνες έχουν δείξει ότι η CRP μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης σαν προγνωστικός δείκτης για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Η CRP χρησιμοποιείται, ακόμη, για τη διάγνωση αυτοανόσων φλεγμονωδών παθήσεων, όπως:
- Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ)
CRP και καρδιακη νοσος
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα από το American Heart Association κατά την εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου, τα άτομα με επίπεδα CRP μεγαλύτερα από 2 mg/L χρειάζονται ιδιαίτερη θεραπεία για την καρδιακή νόσο.
Τα ανεβασμένα επίπεδα CRP χρησιμοποιούνται επίσης για την ταυτοποίηση των ασθενών που χρειάζονται ιδιαίτερη παρακολούθηση και θεραπεία μετά από μία καρδιακή ανακοπή ή μία χειρουργική επέμβαση στην καρδιά. Τα επίπεδα CRP χρησιμεύουν επίσης στην εκτίμηση του κινδύνου για καρδιακή ανακοπή όταν τα επίπεδα χοληστερόλης δεν επαρκούν για το σκοπό αυτό.
Αυτή τη στιγμή, παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακής νόσου είναι:
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση
- Η υψηλή χοληστερόλη
- Το κάπνισμα
- Η κακή διατροφή
- Η απουσία φυσικής άσκησης
- Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Το υψηλό σωματικό βάρος
Το οικογενειακό ιστορικό αυξάνει επίσης την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής νόσου.
Πως γινεται η εξεταση του CRP;
Δεν χρειάζεται ειδική προετοιμασία για την εξέταση. Μπορείτε να φάτε κανονικά τη μέρα της εξέτασης. Για τον υπολογισμό της CRP χρειάζεται ένα δείγμα αίματος. Η λήψη του δείγματος γίνεται από έναν γιατρό ή μία νοσοκόμα.
Υπαρχουν κινδυνοι απο την εξεταση;
Η αιμοληψία είναι μία κοινή εξέταση χωρίς ιδιαίτερους κινδύνους, ωστόσο υπάρχει πιθανότητα για ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες στο σημείο της λήψης αίματος, όπως:
- Αιμορραγία
- Ζαλάδα ή ίλιγγο
- Εκχυμώσεις ή λοίμωξη στο σημείο λήψης
Η εξέταση του CRP είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην εκτίμηση του κινδύνου για καρδιακή νόσο, ειδικά σε συνδυασμό με την υψηλή χοληστερόλη. Τα πλεονεκτήματα της εξέτασης υπερβαίνουν κατά πολύ τις αμελητέες επιπλοκές της, ειδικά για τους ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Πως μεταφραζονται τα αποτελεσματα της εξετασης;
Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη υπολογίζεται σε χιλιογραμμάρια CRP ανά λίτρο αίματος (mg/L). Γενικότερα, τα χαμηλά επίπεδα CRP υποδηλώνουν μειωμένη φλεγμονή στον οργανισμό.
Μία τιμή CRP κάτω από 1mg/L σημαίνει ότι ο κίνδυνος για καρδιακή νόσο είναι χαμηλός, ενώ οι τιμές από 1 έως 2.9 mg/L στοιχειοθετούν μέσο κίνδυνο. Αυξημένος κίνδυνος για καρδιακή νόσο θεωρούνται όλες οι τιμές πάνω από 3 mg/L. Οι τιμές πάνω από 10 mg/L χρήζουν διερεύνησης για να διαπιστωθεί η αιτία της εκτεταμένης φλεγμονής στον οργανισμό.
Τα επίπεδα CRP πάνω από 10 mg/L θεωρούνται ιδιαιτέρως υψηλά και αποτελούν ένδειξη:
- Λοίμωξης των οστών ή οστεομυελίτιδας
- Έξαρσης της αυτοάνοσης αρθρίτιδας
- Συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου
- Φυματίωσης
- Συστηματικού ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ) ή άλλης αυτοάνοσης νόσου
- Καρκίνου (ειδικά λεμφώματος)
- Πνευμονίας ή άλλης σοβαρής λοίμωξης
Το αντισυλληπτικό χάπι μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα της CRP, ωστόσο δεν επηρεάζει τα επίπεδα των υπολοίπων δεικτών φλεγμονής. Τα υψηλά επίπεδα CRP στην εγκυμοσύνη συνήθως αποτελούν ένδειξη επιπλοκών, τα δεδομένα πάντως δεν είναι ακόμα αρκετά για να κατανοήσουμε πλήρως τη σχέση αυτή.
Αν είστε έγκυος ή πάσχετε από χρόνια λοιμώδη ή φλεγμονώδη νόσο, η εξέταση της CRP δεν αποτελεί καλό δείκτη για την εκτίμηση του κινδύνου καρδιακής νόσου. Πριν κάνετε εξετάσεις για τον υπολογισμό της CRP ρωτήστε τον γιατρό σας αν πάσχετε από κάποια πάθηση που πιθανώς θα επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Η CRP είναι ένας καλός δείκτης για την εκτίμηση του κινδύνου καρδιακής νόσου, ωστόσο δεν επαρκεί για να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Για το σκοπό αυτό, ο γιατρός χρειάζεται να συνυπολογίσει παράγοντες κινδύνου από τον τρόπο ζωής, συνοδές παθήσεις και οικογενειακό ιστορικό. Στη συνέχεια μπορεί να σας ζητήσει μία από τις ακόλουθες εξετάσεις:
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα
- Ηχοκαρδιογράφημα
- Δοκιμασία κόπωσης
- Αξονική τομογραφία των στεφανιαίων αρτηριών
Τι μπορω να κανω αν εχω υψηλη CRP;
Η μείωση των τιμών της CRP δεν συνεπάγεται απαραίτητα μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής ή αυτοάνοσης νόσου. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι γιατροί χαρακτηρίζουν την CRP «βιοδείκτη». Ο βιοδείκτης δίνει κάποιες πληροφορίες για την κατάστασει της υγείας ενός ατόμου, ωστόσο δεν επαρκεί για να τεθεί μία διάγνωση.
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι η υγιεινή διατροφή είναι καθοριστική στη μείωση των επιπέδων της CRP. Συγκεκριμένα, η μεσογειακή διατροφή έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι ιδανική γι’αυτό το σκοπό.
Αν είστε ασθενής υψηλού κινδύνου για καρδιακή νόσο με υψηλές τιμές CRP, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει στατίνες ή άλλο φάρμακο που μειώνει τη χοληστερόλη. Για ορισμένους ασθενείς η καθημερινή χρήση ασπιρίνης μπορεί να είναι επίσης ευεργετική. Ερευνάται σήμερα αν η βιταμίνη C και τα προβιοτικά μπορούν επίσης να προσφέρουν οφέλη στους ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Βιβλιογραφία: Healthline
Φωτογραφία: Gustavo Fring
Πηγή: Δρ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, pathologia.eu
