Η βιταμίνη Β9 είναι απαραίτητη τόσο για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων όσο και το σχηματισμό του DNA. Βοηθά επίσης στην πρόληψη των συγγενών ανωμαλιών, της καρδιαγγειακής νόσου, του εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Η βιταμίνη Β9 βρίσκεται φυσικά (σε μορφή φολικού οξέος) σε αρκετά είδη τροφίμων, με τις μεγαλύτερες ποσότητες να παρατηρούνται στα φυλλώδη λαχανικά. Η βιταμίνη Β9 (ως φυλλικό οξύ) διατίθεται τόσο σε μορφή συμπληρώματος όσο και ως προστιθέμενη ουσία σε συγκεκριμένα τρόφιμα.
Το φυλλικό οξύ γενικά μεταβολίζεται ευκολότερα από τον οργανισμό, ωστόσο όπως συμβαίνει με τις περισσότερες βιταμίνες, η υπερβολική πρόσληψή του μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες.
Ανεπιθυμητες Ενεργειες του Φυλλικου Οξεος
Ανεπαρκεια Βιταμινης Β12
Ο οργανισμός χρειάζεται τη βιταμίνη Β12 τόσο για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, όσο και για τη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας της καρδιάς, του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει έκπτωση της λειτουργίας του εγκεφάλου, καθώς και μόνιμες βλάβες στο νευρικό σύστημα. Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι η καθυστέρηση στη διάγνωση της ανεπάρκειας είναι αρκετά επικίνδυνη. Αντίστοιχα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και από την ανεπάρκεια φυλλικού οξέος, καθώς τόσο η βιταμίνη Β9 όσο και η βιταμίνη Β12 χρησιμοποιούνται με παρόμοιο τρόπο από τον οργανισμό.
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος μπορεί να αποκρύψουν τη μεγαλοβλαστική αναιμία, γεγονός που δυσχεραίνει τη διάγνωση της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12. Αν παρουσιάσετε αδυναμία, αίσθημα κόπωσης ή άλλα συμπτώματα, ζητήστε από τον γιατρό σας να εξετάσει τα επίπεδα της βιταμίνης Β12.
Επιταχυνση της Σχετιζομενης με την Ηλικια Εκπτωσης των Γνωστικων Λειτουργιων
Η υπερβολική κατανάλωση φυλλικού οξέος μπορεί να επιταχύνει την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών που παρατηρείται με την ηλικία, ιδιαίτερα αν συνοδέυεται από χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης Β12.
Μία έρευνα που εξέτασε υγιείς εθελοντές ηλικίας άνω των 60 συνέδεσε τα υψηλά επίπεδα φολικού οξέος με την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών στα άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12. Το ίδιο δεν παρατηρήθηκε, ωστόσο, στους εθελοντές με φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης Β12. Τα υψηλά επίπεδα του φολικού οξέος είναι αποτέλεσμα της αυξημένης κατανάλωσης φυλλικού οξέος από συμπληρώματα ή ενισχυμένα τρόφιμα και όχι από τρόφιμα που περιέχουν φολικό οξύ.
Επιβραδυνση της Αναπτυξης του Εγκεφαλου στα Παιδια
Κατά την εγκυμοσύνη, είναι απαραίτητο να γίνεται επαρκής κατανάλωση φολικού οξέος για να διασφαλιστεί η φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου στο έμβρυο και να περιοριστεί ο κίνδυνος συγγενών ανωμαλιών.
Οι γυναίκες αναπραγωγικής ηλικίας πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα φολικού οξέος, καθώς αρκετές δεν μπορούν να λάβουν τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα από το φαγητό. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση φυλλικού οξέος αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και επιβραδύνει την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Μία έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά 4-5 ετών από μητέρες που κατανάλωναν πάνω από 1.000 μgr φυλλικού οξέος καθημερινά κατά την εγκυμοσύνη είχαν χαμηλότερους δείκτες ανάπτυξης του εγκεφάλου σε σχέση με τα παιδιά ίδιας ηλικίας από μητέρες που κατανάλωναν 400-999 μgr.
Αν και τα παραπάνω πρέπει σίγουρα να επιβεβαιωθούν από περισσότερες έρευνες είναι σημαντικό να αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση φυλλικού οξέος κατά την εγκυμοσύνη, εκτός αν έχετε αντίθετη οδηγία από τον γιατρό σας.
Αυξημενος Κινδυνος Καρκινου
Το φυλλικό οξύ μπορεί να έχει διαφορετικούς ρόλους στην πρόληψη του καρκίνου, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ιστορικό της νόσου.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση υγιών κυττάρων σε επαρκή επίπεδα φυλλικού οξέος δεν τους επιτρέπει να γίνουν νεοπλασματικά. Ωστόσο, τα ίδια επίπεδα μπορεί να προκαλέσουν εξάπλωση του καρκίνου αν έρθουν σε επαφή με νεοπλασματικά κύτταρα.
Το σύνολο της βιβλιογραφίας για το συγκεκριμένο ζήτημα δεν έχει καταλήξει, ωστόσο, σε σαφή αποτελέσματα. Αν και ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που παίρνουν συμπληρώματα φυλλικού οξέος έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, οι περισσότερες έρευνες δεν επιβεβαιώνουν τη σύνδεση αυτή.
Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου διαφοροποιείται επίσης ανάλογα με τη μορφή του καρκίνου αλλά και με το ατομικό ιστορικό του κάθε ατόμου. Μία έρευνα έδειξε ότι οι ασθενείς με καρκίνο του προστάτου που έπαιρναν περισσότερα από 1.000 μgr φυλλικού οξέος καθημερινά είχαν 1.7-6.4% αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου. Το εύρημα αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί φυσικά από μελλοντικές έρευνες.
Τέλος, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν φολικό οξύ δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, αλλά προστατεύει από αυτόν. Η συζήτηση σχετικά με τον αυξημένο κίνδυνο αφορά αποκλειστικά τα συμπληρώματα που περιέχουν φυλλικό οξύ.
Πηγή: Δρ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, pathologia.eu
